Chúng ta cần tìm hiểu và học hỏi cách trồng nấm linh chi tại nhà từ nhiều người khác nhau. Mỗi người có phương pháp và cách nuôi trồng khác nhau phụ thuộc vào kiến thức và kinh nghiệm của họ trong lĩnh vực này.
Thực tế, việc trồng nấm linh chi đỏ không dễ dàng nhưng cũng không quá khó. Đã có rất nhiều người thành công trong việc nuôi trồng nấm nhưng cũng có những người gặp thất bại nặng nề do thiếu kiến thức kỹ thuật và kinh nghiệm. Vì vậy, namviet43.com sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách trồng nấm linh chi tại nhà thông qua bài viết dưới đây.
Thời vụ nuôi trồng
Việc nuôi trồng nấm đang phát triển rất tốt trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 10, vì sau đó thường có nhiều mưa và độ ẩm cao dẫn đến việc nấm dễ bị nhiễm bệnh và không phát triển đều. Hầu hết người trồng thường ngưng hoạt động trong khoảng thời gian này cho đến sau Tết.
Tuy nhiên, những người đã có kinh nghiệm và kĩ thuật trồng nấm linh chi đỏ đạt được năng suất cao vẫn có thể tiếp tục nuôi trồng vào thời điểm từ tháng 10 trở đi.
Có thể trồng nấm linh chi trong vòng 1 năm từ 3 đến 4 lần tùy thuộc vào loại giống và thời gian nuôi trồng từ 3 đến 4 tháng. Một số loại cũng có thể nuôi trồng trong 6 tháng, nhưng hiện nay ở Việt Nam chủ yếu là trồng nấm linh chi đỏ trong thời gian từ 3 đến 4 tháng sau khi cấy giống.
Nguyên liệu
Nấm linh chi đỏ được làm từ mùn cưa của các loại gỗ mềm nhưng không phải loại chứa tinh dầu độc như mùn cưa gỗ cao su, gỗ mít hay bã mía. Tuy nhiên ở Việt Nam, nguồn nguyên liệu này rất dồi dào và không bị hạn chế. Chúng ta có thể bổ sung thêm nhiều phụ gia và chất dinh dưỡng tự nhiên như bột ngô, bột cám, MgSO4, vôi và CaCO3 để tăng cường giá trị dinh dưỡng.
Việc phối trộn nguyên liệu cần được thực hiện đồng đều để chuẩn bị cho quá trình ủ mạt cưa. Sau khi ủ, mạt cưa sẽ lên men và tạo ra nhiệt độ để phân giải chất sơ và bay hơi các tinh dầu có trong mạt cưa. Điều này giúp nguyên liệu thấm nước tốt hơn và diệt bớt mầm bệnh có thể có trong nguyên liệu.
Để đảm bảo chất lượng, chúng ta nên loại bỏ các tạp chất trong mạt cưa để dễ hấp thu nước và tránh bị rách bịch. Cần kiểm tra độ ẩm của mạt cưa và nên để nguyên liệu thiếu nước hơn là dư nước vì sẽ gây yếm khí và làm chết tơ nấm.
Thời gian ủ phôi nấm nhanh nhất là trong vòng 6 giờ và không nên ủ quá 30 ngày. Điều này sẽ giúp cho nấm linh chi đỏ có chất lượng tốt và đảm bảo an toàn cho sức khỏe khi sử dụng.
Đóng bịch
Trọng lượng phôi nấm phải đủ, từ 1,2 kg đến 1,5 kg, không lỏng sau khi đóng bịch. Đóng bịch nhằm mục đích ngăn chặn tơ chất bị đứt hoặc bị nhiễm bệnh do môi trường xung quanh và khi di chuyển.
Tránh va chạm tơ nấm bằng que soi nấm để tạo lỗ nông tiện khi cấy giống.
Sử dụng túi nilong có kích cỡ 19–20 sau khi đóng mạt cưa, dùng nút nhựa để làm cổ. Sau đó, nhét bông gòn vào miệng bịch không cho thấm và hấp thanh trùng ngay sau đó.
Phương pháp thanh trùng
Để tiêu diệt tất cả các vi sinh vật có trong nguyên liệu, kỹ thuật hấp thanh trùng là một phương pháp rất quan trọng. Khi sử dụng phương pháp hấp cách thủy nhiệt độ 100 độ C, thanh trùng sẽ được hấp thụ trong vòng mười hai tiếng. Trong quá trình hấp thanh trùng, nồi hấp phải có đủ hơi nước và đạt nhiệt độ được yêu cầu.
Ngoài ra, nồi áp suất có áp suất 1,2 đến 1,5 kg có thể hấp thanh trùng nhanh trong 90 phút đến 120 phút ở nhiệt độ 119 – 126 độ C.
Để tránh nhiệt độ cao có thể gây cháy bịch, bịch phôi giống phải được đưa ra khỏi lò sau khi hấp giảm nhiệt độ 50 độ C.
Cấy giống vào bịch
Khâu phân lập nguồn giống là một phương pháp nâng cao năng suất quan trọng nhưng phải thực hiện thường xuyên để tránh nhiễm bệnh, giảm năng suất hoặc thoái hóa nấm.
Giai đoạn nuôi ủ tơ
Trong môi trường nhà ươm, việc giữ cho không gian sạch sẽ và thoáng mát là rất quan trọng. Độ ẩm lý tưởng trong nhà ươm là khoảng 70 – 80%, nhiệt độ thích hợp là từ 25 – 30 độ C và cần tránh mưa dộng nên khử trùng và rải vôi xung quanh nhà ươm.
Đối với nấm khô và phôi nấm thì chúng ta nên tách riêng để tránh lây nhiễm. Các bịch phôi cần được đặt trên kệ hoặc móc treo và khoảng cách giữa các bịch nên là 23 cm. Chúng ta không nên tưới nước trong nhà ươm, và cần hạn chế di chuyển và kiểm tra thường xuyên để loại bỏ những bịch nấm bị nhiễm bệnh hoặc mốc.
Sau khoảng 20 – 25 ngày, chúng ta nên kiểm tra xem tơ nấm đã hình thành quả thể hay chưa. Nếu đã có quả thể, chúng ta cần tháo bớt lớp bông ở cổ bịch phôi một cách nhẹ nhàng. Sau đó, đưa nút bông mới đã được làm tơi từ từ ấn sâu xuống vừa bằng miệng nắp nhựa. Việc này cần phải cẩn thận để tránh làm kẹt nấm và ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của chúng.
Sau bước này, chúng ta tiếp tục ủ tơ trong hai ngày cho đến khi tơ nấm phủ đều bịch. Từ đó, chúng ta mới bắt đầu tưới nước và duy trì độ ẩm 90% và nhiệt độ 28 độ C. Thời gian tổng cộng để ươm sợi là khoảng 40 – 45 ngày.
Cách trồng nấm linh chi tại nhà
Phương pháp 1: Phủ đất
Tiến hành tháo gỡ bông ở miệng túi khi sợi nấm đã bao phủ khoảng ¾ bịch và tiếp tục phủ một lớp đất dày 3 cm lên bề mặt nấm.
Trong 7 – 10 ngày đầu sau khi phủ đất, ta cần cung cấp độ ẩm 75 – 90%. Vì thế, hãy tưới nước bằng cách phun sương mỗi ngày, tránh để nước bị ứ đọng.
Mỗi ngày, bạn nên tưới phun sương 3 – 4 lần tùy vào điều kiện thời tiết. Và đến lúc tai của nấm bắt đầu phát triển bào tử thì ngưng tưới trước 10 ngày thu hoạch.
Cách trồng nấm linh chi tại nhà với phương pháp phủ đất này mang lại hiệu quả cho phát triển của nấm. Tuy vậy, nếu đất không được xử lý cẩn thận thì dễ gây bệnh cho nấm.
Phương pháp 2: Không ủ đất
Sau 25 – 30 ngày, khi sợi nấm đã phủ ¾ bịch thì ta bắt đầu rạch túi và tưới nước. Hãy duy trì lượng nước trên nền nhà thường xuyên từ 7 – 10 ngày để có đủ độ ẩm từ 80 – 90%.
Khi bào tử nấm có dấu hiệu sản sinh thì ngưng tưới nước trước khi thu hoạch tầm 10 ngày.
Khi áp dụng kỹ thuật trồng nấm linh chi tại nhà bằng phương pháp không ủ đất thì ta có thể nuôi thêm một đợt nữa. Nhưng đợt hai sẽ có năng suất thấp hơn đợt một. Để nuôi đợt hai, ta dùng dao cắt phần thân tai nấm sát gốc và sau đó sát khuẩn bằng vôi.
Sau khi thu hoạch, nhà nuôi nấm cần thanh trùng và sát khuẩn bằng formol nồng độ 1%. Và địa điểm nuôi trồng cũng nên được thay đổi sau khi sử dụng 1 – 3 năm. Như vậy, năng suất và hiệu quả ươm tạo nấm luôn được đảm bảo, tránh nguy cơ nhiễm bệnh.
Sau khi phơi nấm và sấy khô, ta cần lưu ý trong cách trồng nấm linh chi như:
Nếu trời mưa nhiều thì cần dùng lò sấy với nhiệt độ 35 – 400 độ C từ 1 – 4 tiếng.
Nếu phơi dưới ánh nắng tự nhiên từ cần khoảng 2 – 3 ngày, bạn nên phơi thật khô, tránh ẩm mốc.
Đóng gói sản phẩm
Sau khi thu hoạch, nấm linh chi sẽ được phơi khô hoặc sấy trong khoảng 68 giờ với nhiệt độ từ 40 – 45 độ C. Sau đó, chúng ta sẽ tiếp tục sấy nấm ở nhiệt độ 55 – 60 độ C trong 68 giờ để đảm bảo độ ẩm của nấm chỉ còn 10 – 12%. Tiếp theo, chúng ta sẽ đựng nấm vào bịch nilon kín và để ở nơi khô ráo và tránh hút ẩm.
Kết luận
Cách trồng nấm linh chi tại nhà không chỉ là việc kiếm nguồn thu nhập ổn định mà nó còn là một loại thực phẩm chức năng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chính vì thế, khi đã tiến hành vào việc nuôi trồng thì hãy đảm bảo được chất lượng của sản phẩm khi đến tay người dùng nhé. Sau khi tìm hiểu cách trồng nấm linh chi tại nhà, Namviet43.com chúc các bạn thành công khi trồng nấm linh chi tại nhà!
