Hiện nay, nghề trồng nấm hầu thủ đã và đang phát triển mạnh ở nước ta giúp nhiều hộ gia đình có thu nhập cao. Trong ngành y dược, nấm hầu thủ được coi là một loại nấm ăn cao cấp và là một loại nấm dược liệu quý. Mặc dù các mô hình trang trại trồng nấm phần lớn thành công nhưng cũng có một số mô hình thất bại do thiếu kiến thức về cách trồng loại nấm này. Thông qua bài viết dưới đây, Nấm Việt 43 sẽ chia sẻ cho bạn trồng nấm hầu thủ hiệu quả nhất.
Đặc điểm của Nấm hầu thủ
Nấm hầu thủ được biết đến với tên khoa học là Hericium erinaceus, còn được gọi là nấm đầu khỉ hoặc nấm óc. Lần đầu tiên loại nấm này được tìm thấy ở một khu rừng lá kim ở Tây Ban Nha. Hiện nay, nấm hầu thủ đã trở nên phổ biến hơn và có mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới. Nấm hầu thủ tự nhiên thường mọc trên thân cây lớn. Đây là loại nấm ôn đới, nên sống ở những nơi mát mẻ.
Nấm hầu thủ hay còn được gọi là nấm đầu khỉ, có hình dáng độc đáo giống như cái tên mà mọi người đã đặt cho nó. Nhìn vào nấm, chúng ta có thể dễ dàng hình dung ra hình ảnh của một chú khỉ….Nấm này được bao bọc bởi một chùm tua nấm dày đặc bên ngoài. Khi nấm còn non thì các tua có màu trắng, sau khi già chúng chuyển sang màu vàng nâu tuy nhiên phần này lại chứa ít dinh dưỡng.
Chiều dài của các sợi tua nấm có thể khác nhau từ 0,5 đến 3cm, và chúng xếp lớp chồng lên nhau một cách mượt mà, tạo ra hình ảnh giống như đầu của một chú khỉ. Quả thể của nấm hầu thủ có thể có hình cầu hoặc hình elip, và chúng có thể mọc thành chùm hoặc mọc riêng rẽ. Khi nấm còn non, quả thể có màu trắng ngà, sau khi già, nấm sẽ chuyển sang màu vàng.
Công dụng của nấm hầu thủ
Theo tài liệu y học, nấm hầu thủ được biết đến với khả năng nâng cao hệ thống miễn dịch của con người, ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư và có hiệu quả trong việc chữa trị viêm loét, tá tràng và các bệnh đường tiêu hóa khác.
Các nghiên cứu y học gần đây đã chứng minh rằng nấm hầu thủ có khả năng kích thích mạnh mẽ não bộ và hệ thần kinh. Ngoài ra, nấm hầu thủ còn có thể cải thiện, tăng cường trí nhớ cho người sử dụng. Ngoài ra, nấm hầu thủ cũng được sử dụng rộng rãi trong việc làm thực phẩm sạch để chế biến thành nhiều món ăn giàu chất dinh dưỡng.
Kỹ thuật nuôi trồng nấm hầu thủ
Nguyên liệu trồng nấm hầu thủ
Nấm đầu khỉ được nuôi trồng trên các loại mùn cưa gỗ mềm như bồ đề. Các nguyên liệu gồm có mùn cưa ẩm 90 % hoặc 50 %, bông phế liệu ẩm 40 %, bột ngô 3%, cám gạo 6 % và bột nhẹ 1%.
Mùn cưa được làm ẩm bằng nước vôi trong khoảng thời gian từ 24 đến 36 giờ, tùy thuộc vào độ mềm của mùn cưa. Bông phế liệu cũng được làm ẩm bằng nước vôi và ủ trong khoảng thời gian từ 24 đến 48 giờ trước khi trộn chung. Nếu sử dụng bông thì bạn cần xé tơi bông trước khi đóng bịch. Sau đó, trộn đều mùn cưa với các chất phụ gia còn lại để đạt độ ẩm khoảng 60-65% và pH từ 5.6 đến 6.
Đóng túi và hấp khử trùng
Nguyên liệu được đóng vào các bịch và sau đó được hấp khử trùng để tiêu diệt các tác nhân gây bệnh và có hại cho nấm có trong nguyên liệu.
Đầu tiên, sử dụng túi nilon chịu nhiệt có kích thước phù hợp như 18 x 30cm hoặc 17 x 35cm. Tiếp theo, cho giá thể đã phối trộn vào túi, sau đó nén đều và chặt túi với trọng lượng 0,6 hoặc 1,2kg/túi. Tạo lỗ giữa túi có đường kính tầm khoảng 1,5cm giúp tạo sự thoáng khí. Sau đó, đeo cổ nút vào bịch, nhét nút bông vào cổ và đậy nắp cổ nút lại.
Tiếp theo, bịch được đặt vào lò hấp và được hấp khử trùng bằng hơi nước từ 14 đến 16 giờ, với nhiệt độ 100°C mà không có áp suất. Nếu sử dụng nồi áp lực, thì hấp ở áp suất 1atm trong khoảng thời gian từ 60 đến 120 phút. Cuối cùng, sau khi hoàn thành quá trình hấp, lấy bịch ra để nguội trước khi sử dụng.
Cấy giống nấm và chăm sóc
Trước khi cấy giống, cần chuẩn bị các dụng cụ như đèn cồn, que cấy, và bông gòn sạch. Cồn 70 độ được sử dụng để xịt khử trùng tay và bịch nấm. Cấy giống nấm đầu khỉ thực hiện trong phòng và box cấy vô trùng, có thể tự thiết kế đơn giản. Tỷ lệ cấy giống thường dao động từ 1 đến 1.2% (tương ứng khoảng 6 – 7g giống/bịch).
Sau khi cấy giống, các bịch được xếp vào giá và để nhiệt độ nuôi sợi từ 22 đến 28 độ C và độ ẩm không khí từ 60 đến 70%. Mỗi ngày cần mở cửa thông khí trong khoảng 1 đến 2 giờ. Trong giai đoạn hình thành hệ sợi thì cũng không cần ánh sáng.
Thời gian nuôi sợi kéo dài khoảng 25 ngày, khi sợi đã gần kín bịch, tiến hành nới nút bông. Lúc này, cần tăng độ sáng để kích thích hình thành quả thể và tạo độ thoáng khí. Hạ nhiệt độ xuống khoảng 18 đến 20 độ C và tăng độ ẩm phòng nuôi sợi lên từ 80 đến 90% bằng hệ thống phun sương từ 1 đến 2 lần mỗi ngày.
Khi quả thể đã bám vào nút bông và phát triển qua cổ nút, cần tăng lượng nước tưới. Sau khoảng 10 đến 15 ngày, khi quả thể đã đủ lớn có đường kính từ 10 đến 12cm, có thể tiến hành thu hoạch.
Thu hái sau trồng nấm hầu thủ
Hầu hết nấm sinh trưởng và phát triển trong khoảng thời gian từ 40 đến 45 ngày kể từ khi cấy giống. Lựa chọn thời điểm thu hái đúng là cần thiết để nấm cho năng suất và chất lượng cao nhất. Trong trường hợp của nấm hầu thủ, thời điểm thích hợp để hái nấm là khi các bào tử đảm chưa phát tán ra không khí. Nếu quả thể nấm không được thu hoạch sớm, chúng sẽ xốp và chuyển sang màu vàng làm giảm chất lượng. Bà con hái cả cụm nấm mà không để lại phần gốc.
Sau khi hái hết nấm, ngừng tưới nước trong từ năm đến 7 ngày. Sau đó tiếp tục chăm sóc như bình thường để nấm tiếp tục phát triển. Sau khi thu hoạch một vụ nấm thì bà con thu dọn và xử lý bịch nấm vì bịch nấm không còn khả năng ra nấm nữa. Bà con có thể xử lý phế liệu nhanh bằng máy phá bịch phôi nấm thông minh 3A2,2kW của hãng 3A. Máy sẽ giúp phá bịch nấm, tách túi nilon và đánh tan phần giá thể trong túi nấm một cách nhanh chóng.
Kết luận
Trên đây là toàn bộ những kinh nghiệm mà Nấm Việt 43 muốn chia sẻ về việc trồng nấm hầu thủ một cách đơn giản và hiệu quả. Hy vọng rằng thông qua việc thực hiện đúng kỹ thuật và tận dụng các thiết bị hiện đại bạn sẽ trồng nấm hầu thủ dễ hơn. Chúc những người trồng nấm sẽ có được những vụ thu hoạch nấm thành công.
