Trong thế giới nông nghiệp đa dạng ngày nay, nghề trồng nấm không chỉ đơn thuần là một phương pháp nuôi trồng mới mẻ mà còn là một sự kết hợp độc đáo giữa khoa học và nghệ thuật. Việc trồng nấm hương trên thân cây gỗ không chỉ là một xu hướng mới trong nông nghiệp mà còn là một cách tiếp cận sáng tạo đối với việc trồng trọt. Hãy cùng namviet43 khám phá về sự kỳ diệu và tiềm năng của việc trồng nấm hương trên thân cây gỗ qua bài viết dưới đây.
Cách Chọn Gỗ Trồng Nấm Hương
Nhìn chung, bất kỳ loại gỗ nào không chứa tinh dầu, cây đang ở trạng thái tươi tốt và không bị nhiễm sâu bệnh đều có thể là môi trường thuận lợi để trồng nấm hương. Trong số những loại gỗ, nhóm gỗ tốt nhất cho sự sinh trưởng và phát triển của nấm hương bao gồm gỗ sồi, dẻ, bạch đàn, sau sau…
Tháng 4 hoặc tháng 10 và tháng 11 dương lịch là thời điểm lý tưởng để tiến hành việc chặt gỗ. Lựa chọn những đoạn gỗ thẳng, sau đó cắt thành các khúc có đường kính dao động từ 5-20cm và chiều dài khoảng 1,0-1,2m. Tránh làm tổn thương lớp vỏ của gỗ.
Để đảm bảo gỗ được bảo quản trong điều kiện thoáng mát và sạch sẽ trong nhà, thời gian từ 5-9 ngày sau khi chặt gỗ là đủ để bắt đầu quá trình trồng nấm hiệu quả.
Cần Chuẩn Bị Những Gì Để Trồng Nấm Hương Trên Thân Cây Gỗ?
- Khúc gỗ mới cắt còn tươi
- Phôi nấm hương
- Máy khoan, sáp phô mai hoặc sáp ong, búa và đục
Khúc gỗ vừa được cắt, giữ nguyên độ tươi mới của nó. Trong tự nhiên, nấm hương thường xuất hiện trên cây sồi, làm cho gỗ sồi trắng hoặc đỏ trở thành lựa chọn phổ biến. Gỗ bạch đàn cũng được đánh giá cao, đặc biệt là do phôi nấm có thể phát triển nhanh chóng hơn trên gỗ bạch đàn, nhờ vào độ mềm mại của nó.
Phôi nấm hương có sẵn trên thị trường qua các trang mạng Internet, bạn có thể dễ dàng tìm mua theo số lượng mong muốn.
Để bắt đầu quá trình trồng nấm hương, bạn sẽ cần chuẩn bị một số dụng cụ cần thiết như máy khoan, sáp phô mai hoặc sáp ong tùy chọn để làm mặt phẳng cho phôi nấm, cùng bộ đôi búa và đục. Những công cụ này sẽ hỗ trợ bạn đưa phôi nấm vào sâu trong lỗ trên khúc gỗ một cách hiệu quả.
Cách Trồng Nấm Hương Trên Thân Cây Gỗ
Bước 1: Làm Nóng Chảy Sáp
Trước khi bắt đầu công việc với khúc gỗ, hãy đun nóng sáp phô mai hoặc sáp ong trong một nồi nhỏ được trang bị sẵn. Lưu ý rằng không nên sử dụng xoong nồi từ bếp. Tốt nhất là bạn nên mua một chiếc nồi mới, nhỏ và giá rẻ, sau đó có thể tái sử dụng nó cho các lần làm việc sau này.
Bước 2: Khoan Lỗ Trên Khúc Gỗ
Các lỗ khoan cần có độ sâu từ 6 – 8 cm, cách nhau 5 cm và mỗi hàng cách nhau cũng là 5 cm. Việc khoan lỗ nên tạo thành hình kim cương để bao phủ đều khúc gỗ.
Để thuận tiện, hãy đánh dấu chiều dài tiêu chuẩn trên mũi khoan để theo dõi việc khoan đạt độ sâu mong muốn. Khi khoan xong mỗi hàng, bạn có thể đưa phôi nấm vào lỗ tương ứng.
Bước 3: Đặt Phôi Nấm Vào Các Lỗ Khoan
Chèn phôi nấm sâu vào lỗ khoan, sử dụng búa và đục để đẩy nhanh và chính xác. Đảm bảo rằng phôi nấm nằm sâu trong lỗ khoan mà không lộ rõ trên bề mặt khúc gỗ.
Trong quá trình này, quan sát và ưu tiên đưa phôi nấm vào những khu vực có nhiều sợi nấm màu trắng hơn để đảm bảo sự phát triển đồng đều.
Bước 4: Cho Sáp Lên Các Lỗ Khoan
Sử dụng một miếng bông gòn, kẹp chặt miếng bông và nhúng nó vào sáp đã làm tan chảy. Dùng đều sáp lên các lỗ khoan trên khúc gỗ.
Ngoài ra, hãy phủ một lớp sáp ở cả hai đầu của khúc gỗ và bất kỳ vết trầy nào khác xuất hiện trên bề mặt gỗ. Việc niêm phong các lỗ khoan bằng sáp giúp ngăn chặn sự xâm nhập của nấm dại và giữ cho khúc gỗ không bị khô.
Bước 5: Ghi Chú Ngày Tháng
Tạo một nhãn ghi rõ tên loại nấm và ngày tháng bắt đầu cấy phôi nấm, sau đó gắn lên khúc gỗ. Điều này giúp bạn theo dõi quá trình phát triển của nấm và xác định thời điểm thích hợp cho việc thu hoạch.
Bước 6: Xác Định Vị Trí Đặt Khúc Gỗ
Đặt khúc gỗ ở vị trí râm mát, với khoảng 80-90% bóng râm trên hiên nhà và có thể tiếp xúc với nước mưa. Tránh đặt khúc gỗ trực tiếp lên bề mặt đất để tránh sự cạnh tranh từ nấm dại. Kê hai đầu của khúc gỗ lên viên gạch hoặc một vật chắc chắn khác.
Thời gian cần cho phôi nấm xâm chiếm khúc gỗ là từ 6 – 12 tháng. Khi khúc gỗ bị xâm chiếm hoàn toàn và đạt đến điều kiện thuận lợi, nấm sẽ bật lên khỏi lỗ khoan.
Chăm Sóc Và Thu Hoạch Nấm Hương
Sau khi hoàn thành giai đoạn ươm, quá trình hình thành quả thể của nấm hương bắt đầu. Quan sát trên bề mặt thân gỗ, những chấm màu hồng nhạt xuất hiện, chúng lớn dần như hạt ngô và tạo thành cây nấm hoàn chỉnh.
Để chăm sóc, đặt thân gỗ đứng dựa, xếp theo kiểu giá súng, mỗi hàng cách nhau 50-60cm. Có thể đặt gỗ trong nhà với mái che, giữ cho môi trường thoáng đãng, độ ẩm không khí cao và ánh sáng khuyếch tán.
Trong trường hợp đơn giản hơn, nấm có thể được trồng ngoài trời, sắp xếp thành giàn “kiểu giàn mớp” và được phủ bằng lá mía, bẹ ngô, lá cây để tạo ra bóng mát. Khu vực này cần được bao quanh chặt để tránh gió lùa trực tiếp. Hằng ngày, thực hiện tưới nước nhẹ trực tiếp lên thân gỗ.
Khi nấm đạt kích thước phù hợp, bắt đầu quá trình thu hoạch. Hái khi mũ nấm đã cong xuống mà không lồi lên. Dùng tay trái đè lên điểm gần cuống, sau đó tay phải xoay nhẹ cây nấm để không để sót phần cuống. Sau khi hái, cắt bỏ phần gốc bám vào thân gỗ.
Nấm có thể tiêu thụ ở dạng tươi hoặc sau quá trình sấy khô. Mỗi khoảng 2 tháng, đảo đầu đoạn gỗ trên xuống dưới để đảm bảo độ ẩm trong thân gỗ được phân phối đều.
Quá trình chăm sóc và thu hoạch nấm kéo dài liên tục trong khoảng 2-3 năm, với năng suất trung bình khi kết thúc toàn bộ quá trình thu hoạch đạt 15-20 kg nấm khô/1m3 gỗ.
Xem thêm: 2 Cách Trồng Nấm Đông Cô Tại Nhà Hiệu Quả
Những Lưu Ý Khi Trồng Nấm Hương Ở Việt Nam
Nấm hương, một loại nấm có chu kỳ sinh trưởng và phát triển kéo dài, thích hợp với khí hậu của các vùng ôn đới. Tại Việt Nam, chỉ một số địa phương như Đà Lạt, Sa Pa, Tam Đảo được xem là có điều kiện khí hậu thuận lợi cho việc nuôi trồng nấm hương quanh năm.
Các tỉnh biên giới như Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn cùng các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ cũng có thể trồng nấm hương, tuy nhiên, thời gian thu hái nấm rất ngắn, chỉ từ 3-6 tháng/năm, dẫn đến năng suất thu hoạch thấp. Do đó, việc tính toán thời gian nuôi trồng để nấm hương phát triển trong điều kiện thời tiết lạnh là rất quan trọng.
Khi trồng trên thân cây gỗ, thời gian thu hoạch giảm xuống chỉ từ 3-6 tháng/năm, và khi nhiệt độ không khí vượt quá 20oC, cần xếp gọn gỗ lại và tiến hành ươm nấm giống đúng vào chu kỳ lạnh của năm sau, sau đó tiếp tục quá trình tưới nước và thu hoạch.
Thời điểm tốt nhất để bắt đầu trồng (cấy giống) nấm hương là từ tháng 10 đến tháng 4 theo dương lịch, đặc biệt là khi trồng trên cây gỗ (nếu trồng trên mùn cưa, thì từ tháng 10 đến tháng 1 năm sau).
