So với các loại nấm khác, nấm kim châm thu hút sự chú ý với mùi thơm đặc biệt và hương vị ngọt thanh dễ ăn, là lựa chọn ưa thích của nhiều người. Điều đặc biệt là loại nấm này khá dễ trồng. Bạn có thể tham khảo cách trồng nấm kim châm thông qua bài viết trên namviet43.com để tạo ra những mẻ nấm sạch và đảm bảo an toàn cho gia đình.
Điều Kiện Để Nấm Kim Châm Phát Triển Tốt
Nấm kim châm, thuộc nhóm chịu lạnh, có yêu cầu về điều kiện môi trường như sau:
- Nhiệt độ: Nhiệt độ pha nuôi sợi: 18 – 26 độ C. Nhiệt độ để quả thể hình thành là từ 6 đến 16 độ C. (Chú ý: Không nên trồng nấm kim châm ở nhiệt độ cao hơn 16 độ C).
- Ẩm độ không khí: Pha nuôi sợi: 63 – 65%. Pha ra quả thể: 85 – 90%. (Chú ý: Nếu độ ẩm không khí vượt quá 90%, cần đảm bảo thông thoáng tốt.)
- Độ thông thoáng: Trong giai đoạn nuôi sợi, nồng độ CO2 không vượt quá 0,6%.
- Pha ra quả thể: Nồng độ CO2 < 1%. (Chú ý: Nồng độ CO2 > 3% có thể gây ức chế mũ nấm, và nếu > 5%, sẽ không thể hình thành quả thể.)
- Ánh sáng: Pha nuôi sợi: Không đòi hỏi ánh sáng. Pha hình thành quả thể: Ánh sáng tán xạ ở mức 1 – 2 lux. (Chú ý: Chiếu sáng quá mức có thể làm ngắn cuống nấm và khiến mũ nấm mở ra sớm.)
- pH: Sợi nấm có thể phát triển trong khoảng pH từ 3 – 8,2, tuy nhiên, phạm vi pH từ 4 – 7 là phù hợp nhất.
Cách Trồng Nấm Kim Châm Từ Gốc
Chuẩn Bị
- Một bụi nấm kim châm với cả thân và rễ.
- Một túi bã cà phê; có thể thay thế bằng vỏ đậu xanh, vỏ đậu phộng, mùn cưa, rơm rạ, lõi ngô, bã mía… Lưu ý, nếu sử
- dụng mùn cưa để trồng nấm kim châm, cần ủ đống từ 3 – 6 tháng trước đó.
- Nước cất. Nếu sử dụng nước máy, cần để ngoài ít nhất 48 tiếng để bay hết hơi flo.
- Thùng nhựa.
- Bát tô.
- Túi nilon.
Cách Trồng
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu trồng nấm
- Chuẩn bị bã cà phê đủ lượng. Nếu không có đủ, có thể thu thập từng ít và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Bã cà phê
- không chỉ giữ được chất lượng mà còn khử mùi tủ lạnh và không bị mốc.
- Kiểm tra chất lượng bã cà phê, tránh sử dụng nếu bị mốc, dù chỉ là một lượng nhỏ.
- Bạn có thể đến các quán cà phê để đề nghị lấy một lượng lớn bã cà phê. Trước ngày trồng nấm, hãy để bã cà phê ngoài trong 24 giờ ở nhiệt độ phòng.
Bước 2: Chuẩn bị chậu để trồng nấm kim châm
- Chọn thùng nhựa hoặc thùng sơn lớn làm chậu trồng nấm. Đổ bã cà phê vào chậu đến khoảng một nửa thể tích của thùng nhựa.
- Kiểm tra độ ẩm của bã cà phê trong thùng. Nếu cần, thêm một lượng nhỏ nước để đảm bảo độ ẩm, nhưng tránh làm cho bã đọng quá nhiều nước.
- Sử dụng chai thủy tinh miệng rộng, bọc vải hoặc giấy báo để làm cho phần miệng của chai trở nên tối trước khi trồng nấm.
Bước 3: Chuẩn bị nấm kim châm để trồng
- Mua nấm kim châm và để ra thớt. Sử dụng dao sắc để cắt đôi nấm, chia thành phần thân và rễ.
- Giữ phần rễ để trồng, phần thân có thể sử dụng cho việc chế biến ẩm thực hàng ngày.
Bước 4: Trồng nấm kim châm
- Tách bộ rễ nấm kim châm thành từ 4 – 6 phần nhỏ, phù hợp với thùng nhựa hoặc chai thủy tinh của bạn.
- Đặt từng phần rễ xuống lớp bã cà phê đã chuẩn bị. Dùng tay nhẹ nhàng để phần rễ lún vào bã cà phê.
- Nếu có đủ bã cà phê và rễ, có thể đặt đầy thùng (cách miệng khoảng 2,5cm). Nếu không, đục một số lỗ nhỏ trên thành xô cách bề mặt giá thể khoảng 2 – 3cm để thoát khí CO2, tránh hỏng nấm. Với một thùng như hình mẫu, cần đục ít nhất 6 lỗ trên thành xô.
Bước 5: Chăm sóc nấm kim châm trong điều kiện nhà
- Dùng màng bọc thực phẩm hoặc túi bóng kính trong suốt để che miệng xô và đục vài lỗ thủng. Khi nấm kim châm mọc, hãy mở túi đậy đi.
- Đặt thùng nhựa trồng nấm ở nơi tối không ánh sáng và lạnh. Nấm kim châm phát triển tốt nhất ở nhiệt độ 13 độ C, không nên vượt quá 18 độ C.
- Tháo miệng túi để tưới sương cho phần nấm mới trồng hàng ngày.
- Trong khoảng 1 – 2 tuần, nấm sẽ bắt đầu nảy mầm.
Bước 6: Thu hoạch
- Khi nấm đạt chiều dài 15cm, bạn có thể bắt đầu thu hoạch đợt đầu tiên và tiếp tục duy trì nhiệt độ khoảng 13 độ C. Chỉ sau 3 – 4 ngày, nấm kim châm sẽ mọc lên lứa thứ hai.
- Toàn bộ quá trình sinh trưởng kéo dài khoảng 75 – 90 ngày.
Cách Trồng Nấm Kim Châm Mới
Chuẩn Bị Nguyên Liệu, Phối Trộn, Đóng Túi Và Tiến Hành Khử Trùng
Lựa chọn túi PE hoặc PP với kích thước 38 – 40 x 17 – 20 cm và độ dày từ 0,05 – 0,06 mm. Bạn cũng có thể lựa chọn chai thủy tinh miệng rộng để trồng và nuôi nấm kim châm.
Trong trường hợp sử dụng chai thủy tinh, cần chuẩn bị các miếng màng mỏng, giấy báo hoặc vải phin để phủ miệng bình trước khi tiến hành khử trùng (diệt khuẩn).
Nguyên liệu trồng nấm kim châm có thể đa dạng, bao gồm thân lá đậu đỏ, vỏ lạc, mùn cưa cao su, mùn cưa tạp, mùn cưa bồ đề, rơm rạ, lõi ngô, bã mía, vỏ chuối, vv.
Các công thức phối trộn:
- Công thức 1: Mùn cưa 77%, Cám gạo 20%, Bột thạch cao 1%, Đường 1%, super lân 1%. Bổ sung nước để đạt độ ẩm 60 – 70%, pH 6,5.
- Công thức 2: Bao gồm 72% rơm rạ cắt nhỏ, 20% cám gạo, 5% bột ngô, 1% đường, 1% super lân, và 1% bột thạch cao. Bổ sung nước để đạt độ ẩm 60 – 70%, pH 6,5.
Lưu ý, với mùn cưa, cần ủ đống sau 3 – 6 tháng trước khi sử dụng để trồng nấm kim châm. Nếu cần sử dụng ngay, có thể phơi nắng và nhào trộn với nước trong vài ngày.
Sử dụng túi nilon PE hoặc PP có khả năng chịu nhiệt để đựng mùn cưa, sau đó dùng tay ấn chặt túi. Sử dụng một cổ tròn buộc miệng túi giống như cổ chai, sau đó xuyên một lỗ (để cấy meo giống dễ dàng). Cuối cùng, đặt một bông vào cổ túi.
Bịch được đưa vào nồi hấp để tiến hành quá trình hấp ở nhiệt độ 100 độ C (hấp cách thủy). Thời gian từ khi đóng túi đến khi đưa vào nồi hấp càng ngắn càng tốt, khoảng 6 – 8 tiếng có thể lấy ra khỏi nồi. Khi mở nồi, mùi thơm từ các nguyên liệu chín sẽ lan tỏa.
Cấy Giống
Chọn túi giống khỏe mạnh, không quá già hoặc quá non. Túi giống tơ đã kéo trắng hoàn toàn, không có dấu hiệu nấm dại hoặc mốc. Dụng cụ cấy cần sạch sẽ và được vệ sinh kỹ (bằng cồn hoặc qua lửa cồn).
Có thể sử dụng cả meo lúa và meo cọng, linh hoạt trong việc sử dụng công cụ để thuận tiện cấy giống. Dùng kẹp gắp để đặt cọng meo vào chỗ được khoan sau khi đóng bịch, sau đó đóng bông lại.
Ươm Tơ
- Thời gian ủ sau khi cấy giống càng nhanh càng tốt.
- Phòng ươm bịch nuôi sợi cần sạch sẽ, thoáng mát và đã được vệ sinh và khử trùng.
- Nhiệt độ tốt nhất để kéo sợi là từ 22 – 26 độ C, với độ ẩm không khí khoảng 80 – 85%.
- Không cần ánh sáng, để trong phòng tối.
- Tránh tưới nước trong thời gian này.
- Hạn chế tác động trực tiếp lên bịch để tránh làm dập tơ và ảnh hưởng đến bịch nấm.
- Loại bỏ ngay các nấm bị nhiễm bệnh như mốc cam, xanh, đen… và đưa ra khỏi khu vực nuôi.
- Thời gian ươm bịch kéo trắng hoàn toàn mất từ 30 – 45 ngày.
Trồng Nấm
- Cung cấp ánh sáng nhẹ, phát tán đều.
- Độ ẩm không khí nên duy trì trong khoảng 85 – 95%.
- Nước tưới nên được lọc qua để đảm bảo sự sạch sẽ.
- Mở miệng túi và xếp các bịch nấm gần nhau trên kệ.
- Đặt bịch nấm thẳng đứng trên các mặt sàn kệ sao cho miệng bịch hướng lên trên (khoảng cách giữa các bịch là 45 – 50 cm tùy theo kích thước bịch nấm).
- Sau 15 – 20 ngày, các quả thể nấm sẽ phát triển li ti. Lúc này, tưới nước phun sương đều 2 – 3 lần/ngày, tránh tưới trực tiếp lên bịch.
Cách Thu Hái
Khi cuống nấm đạt chiều dài 15 cm và mũ nấm có màu sáng hơn, đã đủ điều kiện để thu hoạch.
Dùng tay kéo cụm nấm ra, để bịch phôi ở lại vị trí cũ. Sau khi thu hoạch, kéo túi nấm lên cao hơn bề mặt 2cm.
Sau khi thu hoạch hết cụm nấm, cạo lớp vôi cũ trên bề mặt và đổ một lớp nước lên mặt vôi khoảng 1 – 2 cm. Duy trì nhiệt độ khoảng 13 độ C trong vòng 3 – 4 ngày để xuất hiện quả thể nấm đợt 2. Mỗi bịch nấm có thể thu hoạch khoảng 3 lần.
Chăm Sóc Và Thu Hoạch Nấm Kim Châm
Chăm Sóc
Đặt cây nấm kim châm ở những góc tối, thoáng mát với nhiệt độ khoảng 18 độ C. Đối với miền Bắc, có thể trồng vào mùa đông, nhưng ở miền Nam, nên đặt cây trong tủ lạnh để đảm bảo điều kiện lý tưởng.
Tưới nước hàng ngày và theo dõi mức nước trong chậu. Nếu phát hiện nước đục hoặc bẩn, hãy thay nước ngay lập tức, đặc biệt khi trồng thủy canh.
Thu Hoạch
Sau khoảng 10-15 ngày, cây nấm kim châm sẽ phát triển mạnh mẽ. Bạn có thể ngắt ngọn và sử dụng nấm như bình thường.
Khi nấm kim châm đạt chiều cao khoảng 15cm, bạn có thể sử dụng kéo cắt để cắt bỏ phần trên của cây. Đây là cách để thu hoạch nấm một cách hiệu quả.
Đối với phương pháp trồng nấm kim châm tại nhà từ gốc, bạn chỉ có thể thu hoạch một lần duy nhất.
Kết Luận
Việc trồng nấm kim châm không khác biệt nhiều so với việc sản xuất các loại nấm phổ biến khác tại Việt Nam. Tuy nhiên, môi trường cần thiết để nấm kim châm hình thành quả thể và phát triển đòi hỏi điều kiện ngược lại với khí hậu tự nhiên của đất nước. Do đó, việc trồng loại nấm này đòi hỏi sự đầu tư vào phòng lạnh công nghiệp hiện đại để tạo ra môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nấm.
